Sprekend leren – Lesmateriaal

Wat vind je op deze website?

Er bestaan weinig Nederlandstalige publicaties over sprekend leren, laat staan lesmateriaal dat op sprekend leren focust. Op deze site vind je lesmateriaal en interessante bronnen voor zowel het lager onderwijs als het secundair onderwijs.

Lager onderwijs

Voor het lager onderwijs verscheen zopas bij uitgeverij die keure mijn boek ‘Sprekend leren. Wanneer groepswerk echt rendeert in het lager onderwijs’. Veel inspiratie haalde ik uit workshops voor leraren. Het boek vat de recentste theorieën en ‘hangende problemen’ samen in verband met groepswerk. Het is geschreven vanuit en voor de klaspraktijk en bevat onder meer vijf basislessen om kinderen vanaf zes jaar de principes van sprekend leren bij te brengen. Daarnaast vind je er extra lesmateriaal voor exploratieve lessen binnen verschillende leerdomeinen.

Secundair onderwijs

Voor het secundair onderwijs plan ik een vervolgboek voor het secundair onderwijs: ‘Sprekend leren. Wanneer groepswerk echt rendeert in het secundair onderwijs’. Het boek zal de recentste theorieën en ‘hangende problemen’ samenvatten in verband met groepswerk. Ook hierin zul je kant-en-klaar lesmateriaal vinden om leerlingen de principes van sprekend leren bij te brengen.
Van deze pagina kun je nu al extra lessen downloaden die gemaakt zijn door studenten lerarenopleiding niet-taalvakken. Hun lessen maken deel uit van een reeks opdrachten voor het vak ‘Taal en leren’ dat zij als keuzevak volgden tijdens hun opleiding aan de Universiteit Antwerpen. Ik ben zelf erg tevreden over de kwaliteit van hun werk en dank hen daar ook voor. Voor de studenten is het een mooie gelegenheid om hun werk ook aan de buitenwereld te tonen. (Er verdwijnt al genoeg waardevols in een kast om er nooit meer uit te komen.)

Wat vind je op deze website?

Gloednieuw én gratis is de uitgebreide lesbrochure ‘Sprekend leren: van kleuter tot tiener‘. Illustraties, bijlagen en voorbeeldgesprekken om te analyseren vind je hier.

Extra lessen rond sprekend leren

Het hof van assisen

Lise Claessens

Nederlands, recht of gedrags-en cultuurwetenschappen, tweede graad

Sinds enkele jaren wordt in onze maatschappij opnieuw een debat gevoerd over het voortbestaan van het hof van assisen. Ook het voortbestaan van een volksjury bij zware misdrijven zoals moord staat weer ter discussie. Aanleiding daarvoor zijn de parachutemoord, de Marollenmoord en meer recente feiten. Door het maatschappelijk debat in de klas te voeren, maken de leerlingen op een andere manier kennis met de leerstof. Het eerder abstracte ‘juridische veld’, waarmee het merendeel van de leerlingen geen persoonlijke ervaringen heeft, wordt door dit debat meer concreet.

Verwachtingen, vooroordelen en discriminatie

Leen Carens

Nederlands, gedrags- en cultuurwetenschappen, tweede graad

Je krijgt twintig foto’s van mensen en de vraag om ze samen te brengen in groepen. Wie hoort bij wie? En waarom vind je dat? Wat verwacht je van bepaalde groepen? Zijn tieners bijvoorbeeld per definitie hangjongeren?  Zijn alle senioren inactief? Huilen alleen vrouwen tijdens emotionele momenten in een film? En wat zegt onderzoek hierover? In deze les komen theorie en persoonlijke ervaring samen.

Evolutietheorie vs. creationisme

Mathieu Desclëe

Biologie, derde graad

Over de evolutietheorie bestaan nogal wat misverstanden. Bovendien heeft de globalisering ervoor gezorgd dat er een religieus en cultureel debat is ontstaan over het ontstaan van het leven en van de mens. Wat zegt de wetenschap over evolutie? Wat weten wel en wat weten we niet? En valt dat te rijmen met overtuigingen zoals intelligent design en creationisme? De leerlingen exploreren in deze les feiten en meningen, en worden uitgedaagd om zelf conclusies te trekken.

Het sollicitatiegesprek

Katleen Goossens

Zakelijke communicatie, derde graad bso Kantoor

Deze les maakt deel uit van het leerplan van het OVSG voor de 3de graad BSO-Kantoor. Het past in een praktische en activerende lessenreeks rond Arbeid en Tewerkstelling. De leerlingen hebben in deze lessenreeks reeds nagedacht over het beroep dat ze willen uitoefenen en hebben daartoe een vacature geselecteerd via diverse jobkanalen. Daarna hebben de leerlingen de vacature geanalyseerd en hebben ze een passend CV en begeleidende brief geschreven. In deze les worden de leerlingen voorbereid op het sollicitatiegesprek zelf. Een les met een hoge reflectiefactor.

Angststoornissen

Ellen Van Gool

Gedrags- encultuurwetenschappen, derde graad

Psychische mogelijkheden enbeperkingen van de mens – ziektebeelden naar keuze, is een van de onderwerpenuit het leerplan. Voorbeelden zijn angststoornissen (fobieën),stemmingsstoornissen (depressies), impulsstoornissen (verslavingen,eetstoornissen), schizofrenie, somatoforme en dissociatieve stoornissen(multiple persoonlijkheid). In deze les exploreren de leerlingen diverse,minder gekende angststoornissen.

‘War on Terrorism’als moderne kruistocht

Esse Diercx

Geschiedenis, tweedegraad

In het vak geschiedenisworden de kruistochten in het derde jaar gegeven. Vaak worden deze lessenaangegrepen om de moeilijke verhouding tussen de islamwereld en de christelijke(westelijke) wereld weer te geven. Ook deze les heeft tot doel de moeilijke relatietussen de twee culturen te schetsen. Deze les behandelt bovendien de stellingdat de hedendaagse oorlog tegen terreur, begonnen na de aanslagen op deWTC-torens in New York, een moderne kruistocht is.

De evolutieleer

Frankie Goovaerts

Biologie, derde graad

In deze les ontdekken deleerlingen via waarneming, interpretatie en discussie zelf theoretischeaspecten van de evolutieleer. Er wordt ook een practicum voorgesteld waarbijleerlingen hun waarnemingen vergelijken van skeletten van gewervelde dieren,preparaten van hersenen van gewervelde dieren, preparaten van harten vangewervelde dieren en preparaten van longen van gewervelde dieren.

Nos coups de coeur: les régions de France

Lien Baeyens

Frans, derde graad

De leerlingen ontdekkentijdens hun lessen Frans een aantal bekende regio’s van Frankrijk. In de meesteschoolboeken krijgen zij hiervoor lees- en schrijfopdrachten. In deze les steltworden ook andere taalvaardigheden worden geoefend. Zo krijgt sprekend lereneen meer centrale plaats en de leerlingen worden uitgedaagd om op structurerenden beoordelend niveau met de informatie om te gaan.

Kunststromingen

Mieke Verbeeck

O.a. Esthetica, derdegraad. Ook: geschiedenis of Nederlands, tweede of derde graag

Via rubriceer- endiscussieopdrachten rond gekende schilderijen achterhalen de leerlingen dekenmerken van een aantal grote stromingen in de schilderkunst. Ze denken naover kunst en praten erover. Doorheen alle kunstwerken loopt een rode draad: allemaal waren ze voor hun tijd ophefmakend. Of dat vandaag de dag ook zo zou zijn?

Land Art

Ruth Plessers

O.a. Esthetica, derdegraad

Controversieel maar daaromnet zo interessant is Land Art. In deze les krijgen de leerlingen foto’s van LandArt voorgeschoteld. Ze geven hun mening, koppelen informatie aan de beelden,zoomen in op de kunstzinnigheid van het genre.

Ondernemingsvormen

Stefanie Van Zonhoven

Economie, derde graad

Tijdens deze les (metcartoons als instap) bespreken de leerlingen diverse ondernemingsvormen en hunkenmerken. Ze vullen zelf een assenstelsel in, wat hen brengt tot de theorievan Quinn’s concurrerend waardemodel. Het talige van deze les wordt nogversterkt door toevoeging van een schrijfkader.

Een experimentverslagopstellen

Stijn Lichtert

Fysica, tweede graad

Stijn Lichtert putte voor dezeles uit zijn eerste ervaringen als voltijds leraar. Voor het examen vandecember moesten de leerlingen een examenexperiment uitvoeren en hiervan eenverslag schrijven. Bij het verbeteren merkte hij dat veel leerlingen de juisteterminologie niet gebruiken en geen goede onderzoeksvragen formuleren. Ook bleekde beschrijving van hun werkwijze onvoldoende. Met deze les, waarbij hij deleerlingen van elkaar laat leren, stuurt hij een en ander bij.

Het verloop van een proces

Veronique Luyckx

Rechten, derde graad

Wat zijn de verschillendestappen tijdens een proces? En in welke volgorde komen ze voor? Daar moeten deleerlingen zelf achter komen. Ze krijgen de stappen van zowel een burgerlijkproces als een strafproces voorgeschoteld en gaan aan de slag. Nadat ze viadialoog hun chronologie hebben vastgelegd, krijgen ze een correctiesleutel.